Çocuklarda Mahremiyet Eğitimi

Günümüzde artan taciz ve tecavüz haberlerinden, çocuklara yönelik gündemde olan cinsel istismar vakalarından anne babalar çocuklarını bu tehlikelerden korumaya yönelik ciddi kaygılar yaşamaktalar. Çocukları nasıl koruyacağız?. Çocukların kendilerini korumalarını nasıl sağlayacağız?, Çocuklara korunma yollarını nasıl öğreteceğiz?, Hangi yaşta ne öğreteceğiz?, Nasıl öğreteceğiz? gibi sorular anne babaların cevap aradığı sorular. Bu noktada çocuklara yönelik mahremiyet eğitimi gündeme gelmekte.

Mahremiyet eğitimi sayesinde çocuk sosyal hayattaki sınırları ve bu sınırlar içinde nasıl davranılacağını öğrenmekte, kendi davranışlarını yönetebilmekte, kendinin ve diğerlerinin özel alanlarını tanıyabilmekte, karşıdan gelebilecek tehlikelere karşı bilinçli olabilmekte ve kendini koruyabilmektedir. Mahremiyet eğitimini tek başına cinsel eğitim olarak düşünmemek gerektir. Mahremiyet eğitimi öncelikli olarak anne baba tarafından verilmelidir.

Mahremiyet Eğitiminde Çocuğa Neler Kazandırılmalı?

• Çocuk kendini ayrı bir birey olarak algılamaya başladığında yani 1,5-2 yaşlarında mahremiyet eğitimi verilmeye başlanmalıdır.
• Öncelikle çocuğun mahrem, sınırlar ve özel alan kavramlarını kavraması sağlanmalıdır.
• Çocuğa mahremiyet eğitimi verilirken yaşına, algılamasına ve gelişim düzeyine uygun şekilde eğitim verilmelidir.
• Anne babalar mahremiyet eğitimi konusunda çok abartılı ve kaygılı bir eğitim yerine gerektiğinde, zaman zaman ve çocuğun gelişim ve algı düzeyine göre mahremiyet eğitimi vermelidir.
• Anne baba çocuğun sorduğu cinsel içerikli sorulara “ayıp”, “günah”, “sen nereden duydun bunu” gibi tepkisel ve etiketleyici cevaplar vermek yerine çocuğun anlayabileceği kelimelerle basit, net ve tutarlı bir şekilde cevap vermeli, çocuğun kafasındaki soru işaretlerini gidermelidir.
• Anne baba mahremiyet eğitimi verirken tutarlı olmalıdır.
• Anne baba mahremiyet eğitimi öncelikle kendileri örnek olmalıdır.
• Çocuğa kendi bedeninin özel olduğu, başkaları tarafından dokunulmaz olduğu algısı kazandırılmalıdır.
• Anne baba da çocuğun sınırlarına saygı göstermelidir.
• Çocuğa “iç çamaşırı” ya da “mayo” kuralı öğretilmelidir. “iç çamaşırı ya da plajda giydiğimiz mayomuzun olduğu bölgelerimiz bizim özel bölgelerimizdir. Buralara bizden başka kimse dokunamaz. Sen izin vermedikçe annen ve baban olarak bizler de dokunamayız. Sadece gerektiğinde ve ihtiyacın olduğunda anne baba ve doktorlar dokunabilir” şeklinde açıklamalarla çocuğa bu bilinç aşılanmalıdır.
• Anne baba çocuklarını dudaklarından ve özel bölgelerinden öpmemelidir. Anne baba sevdiği için bu davranışı yaptığını düşünebilir ama çocuklara sınırları öğretme konusunda bu tür davranışlara dikkat edilmelidir.
• Bazen çocuklar cinsel kimlik gelişimi dönemlerinde anne babanın dudaklarından öpmek isteyebilir, tuvaletin kapısını açmak isteyebilir ve bu gibi davranışlarda bulunabilir. Anne babalar bu konudaki sınırları korumalı ve bu davranışların yanlış olduğunu açıklamalıdır.
• Çocuk gelişimi uygun hale geldiğinde tuvaletini kendi yapmalı, ihtiyacı olduğundan anne babasından yardım istemelidir. Çocuğa başkalarının görmeyeceği şekilde tuvaletini yapması öğretilmelidir. Anne baba ve çocuk tuvaletini yaparken tuvaletin kapısı kapalı tutulmalıdır.
• Özel bölgelere
• Çocuk gelişimi uygun hale geldiğinde banyosunu kendi yapmalıdır. Küçük yaşlarda ise banyoda yıkanırken anne baba varsa iç çamaşırı ile yıkanmalı, özel bölgelerinin temizliğini kendi yapmalıdır. Anne baba da çocuğu yıkarken giyinik olmalıdır.
• Çocuk giyinirken ve soyunurken gelişim dönemi uygunsa bunu odasında kapısı kapalı şekilde kendi yapmalıdır. Yaşı küçükse yine kendi odasında anne baba yardım etmelidir fakat iç çamaşırını kendisinin giymesi sağlanmalıdır. Anne baba da kendi odalarında ve kapısı kapalı şekilde giyinip soyunmalıdır.
• Çocuk özel bölgelerine dokunarak sevilmemelidir.
• Çocuğa “Bedenim bana aittir ve özeldir” bilinci kazandırılmalıdır.
• “Bazı şeyler sır değildir” bilinci kazandırılmalıdır. Çocuğa birileri ona kötü niyetli yaklaştığında ve bunu sır olduğunu, anne babasına söylememesi gerektiği söylendiğinde bunların sır olmayacağı ve hemen anne babasına söylemesi öğretilmelidir.
• “İyi dokunuş-kötü dokunuş” bilinci kazandırılmalıdır.
• Çocuk kendi yatağında ve odasında uyumalı, anne babanın özel alanına girilmemesi gerektiği bilinci aşılanmalıdır.
• Anne baba çocuğun odasına girerken izin almalıdır.
• Televizyonda ve internette cinsel içerikli ve uygun olmayan görüntülere maruz kalmaması için gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır.